วงดนตรีเฉลียง ชื่อที่เกิดจากความคิดของผู้ก่อตั้งวงและผู้เขียนเพลงส่วนใหญ่ จิก – ประภาส ชลศรานนท์ ศิลปินแห่งชาติ สร้างสรรค์เพลงขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2525 – 2534 พวกเขาออกอัลบั้มได้ทั้งหมด 6 ชุด และเป็นหนึ่งในวงดนตรีที่สร้างทางใหม่ให้วงการเพลงไทย ด้วยเนื้อหาและท่วงทำนองที่แปลกใหม่
ที่มาของชื่อวงเฉลียง มีความหมายที่สื่อถึงมนุษย์ เป็นบ้าน เป็นจิตใจ และสื่อถึงความเป็นตรงกลางระหว่างข้างนอกและข้างใน (จิตใจ) และสะท้อนถึงภาพและมุมมองที่เฉียง ๆ ไม่ค่อยตรง
วงดนตรีเฉลียง ได้กำเนิดจากการรวมตัวกันของนิสิตคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ประกอบด้วย จิก – ประภาส ชลศรานนท์ ศิลปินแห่งชาติ และเจี๊ยบ – วัชระ ปานเอี่ยม ซึ่งได้นำเพลงตัวอย่างที่ทำขึ้นมาให้ดี้ – นิติพงษ์ ห่อนาค ร้องให้ฟัง แล้วจึงนำไปขอให้เต๋อ – เรวัต พุทธินันทน์ สนับสนุนการผลิต
เมื่อเต๋อฟังเพลงแล้วพบว่าดี้มีปัญหาในการร้องเพลงที่ต่ำเกินไปทำให้ไม่เหมาะสมเป็นนักร้องนำ จึงได้เสนอให้เล็ก – สมชาย ศักดิกุล ที่เป็นนักดนตรีมืออาชีพมาเป็นนักร้องคู่กับเจี๊ยบ ในผลงานชุดแรก ที่วางจำหน่ายในปี พ.ศ. 2525 แต่อัลบั้มนี้ไม่ได้ระบุชื่อ ทว่า เนื่องจากหน้าปกที่ออกแบบโดยจิกมีภาพฝน จึงถูกเรียกว่า “ปรากฏการณ์ฝน” ตามชื่อเพลงหนึ่งในอัลบั้มนั้น
อัลบั้มแรกของเฉลียง ไม่ได้รับการตอบรับอย่างที่คาดหวังทั้งในด้านรายได้และความนิยม โดยมียอดขายอยู่ในระดับ 4,000 – 5,000 ม้วน ผลการขายที่ไม่ดีนี้ทำให้วงดนตรีเฉลียงถูกพักการทำงานไปเป็นระยะเวลา 4 ปี
แม้ว่าเฉลียงจะออกผลงานชุดสุดท้ายในปี พ.ศ. 2534 แต่พวกเขายังคงมีการรวมตัวกันเล่นคอนเสิร์ต และประกาศผลงานเพลงเฉพาะกิจเป็นครั้งคราว ระบายความรักในดนตรี และความตั้งใจในการสร้างสรรค์ผลงานอย่างต่อเนื่อง
สรุปแล้ว เฉลียง กลายเป็นวงดนตรีที่สำคัญในวงการเพลงไทย ผ่านทางการบุกเบิกเพลงแนวใหม่ ทั้งด้านเนื้อหาและท่วงทำนอง ซึ่งทำให้มีลักษณะเป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่ยากจะเลียนแบบ และเฉลียงก็มิได้ยืนเฉยต่อความไม่ประสบความสำเร็จในตอนแรก แต่ได้เรียนรู้และปรับตัว รวมถึงการทดลองและสร้างสรรค์ผลงานอย่างต่อเนื่อง ทำให้เฉลียงมีชื่อเสียงและรักษาอยู่ในใจนักฟังมายาวนาน
ด้วยการรวมตัวของนักดนตรีที่มีทักษะและจินตนาการทางดนตรีสูง พวกเขาได้สร้างอัลบั้มสุดยอดทั้งหมด 6 ชุด และแม้ว่าเฉลียงจะออกจากวงการเพลงไทยแล้ว แต่ผลงานของเขายังคงมีความหมายและส่งผลกระทบต่อวงการดนตรีในปัจจุบัน
ความสำเร็จของเฉลียงไม่ได้อยู่ที่ความนิยมหรือยอดขายของอัลบั้ม แต่อยู่ที่การที่พวกเขาสามารถสร้างผลงานที่ยังคงถูกจดจำและถูกนับว่าเป็นส่วนสำคัญของประวัติศาสตร์ดนตรีของไทยได้ วงดนตรีเฉลียง ได้ทำให้เราเห็นถึงการที่ศิลปะและดนตรีสามารถสื่อสารความคิดเห็น และสะท้อนสังคมได้ในรูปแบบที่ไม่ธรรมดา และที่สำคัญที่สุด คือ การที่พวกเขาทำให้เราเข้าใจ
เรียบเรียง เพลงไทยยุค 80-90
